Het verhaal achter de Lixenberg kunstroute
‘Beeldende kunst van en voor iedereen’. Het werk van kunstenaar Cyril Lixenberg staat precies waar hij het wilde: midden in het landschap van Dronten. Dat is ook het idee achter de unieke Lixenberg kunstroute in Dronten en Flevoland. Fiets, wandel of rij in je auto van kunstwerk naar kunstwerk naar kunstwerk… Zelden heeft een kunstenaar het aanzien van een gemeente zo sterk mede bepaald als de beeldhouwer en graficus Cyril Lixenberg in Dronten. De kunstenaar had hier zijn opslagplaats, die nu nog steeds zijn nalatenschap herbergt. Toen hij zich hier vestigde, was Dronten nog volop in ontwikkeling. Lixenberg is overal in oneindig ruim Dronten.
Het gegeven van de onmetelijke ruimte, groei en potentie is een grote inspiratie geweest voor het werk van Lixenberg, mede omdat dit uitnodigde om groot te denken. Als meest zichtbare manifestatie daarvan geldt de beeldenroute “25 + 1”, bestaande uit 26 sculpturen in de publieke ruimte die werden gerealiseerd ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van Dronten in 1997.
Het koppel Salomons
De band tussen Dronten en Lixenberg kent een lange staat van dienst. Ze delen een lange geschiedenis die niet alleen voor deze gemeente ongebruikelijk en uniek genoemd kan worden. Deze geschiedenis begon zo halverwege de jaren '90 toen het koppel Salomons besloot dat ze op een deel van hun land kunst tentoon wilden stellen.
Aleid Zuidema van de Stichting Passe Partout uit Lelystad wees hen in de richting van Cyril Lixenberg. "Aleid bracht ons in contact met hem en hij kwam langs. Hij was meteen enthousiast", herinnert Wim Salomons zich. Cyril zag echter meer mogelijkheden.
Beelden op de dijk
"Hij had een drietal beelden gemaakt voor een tijdelijke tentoonstelling in Breda: een vierkant, een cirkel en een driehoek, die in een rechte opstelling achter elkaar geplaatst werden. Die beelden zag hij onmiddellijk voor zich, maar dan wel op de dijk." Het idee was om vervolgens de drie beelden te reproduceren en in spiegelvorm ook op het land te leggen. Dat laatste zou tijdelijk zijn, maar de beelden op de dijk zouden er permanent moeten komen.
Omgewaaide beelden
De beelden werden in 1988 geplaatst, samen met de tijdelijke ‘spiegelbeelden’ op het land, die in de jaren ‘90 weer verwijderd werden om plaats te maken voor nieuwe kunst. "Waarschijnlijk ging de gemeente overstag omdat ze dachten ‘Ach, daar hebben we toch niet veel onderhoud aan’. Maar in de eerste winter gingen alle beelden plat bij een flinke storm: ze waren allemaal omgewaaid en moesten weer overeind worden gezet," vertelt Wim lachend. Dat gebeurde, en dit keer stormbestendig.
Uit de kennismaking met Cyril Lixenberg groeide iets wat je best een vriendschap kan noemen. "Hij kwam nadien regelmatig langs," zegt Mia. "Een hele aimabele man. Enthousiast, ruimdenkend, heel open. Warm, met humor en altijd grapjes. Hij had altijd prachtige verhalen, hij kon geweldig vertellen."
Nadien hebben er vele kunstwerken op het land van Wim en Mia Salomons gestaan. "Ja, we hebben echt fantastische dingen gehad. Zelfs nog eens een hele stad op palen, gemaakt van de panelen van de jaarbeurs in Utrecht,” herinnert Wim zich. Maar dat waren allemaal tijdelijke kunstwerken, waar slechts foto’s nog aan herinneren.
Trots op de beelden
De herinnering aan Cyril is levend, van elke dag. "Ja, het vervult me toch altijd met trots als ik er langskom. De boerderij hebben we niet meer, we wonen nu in Ketelhaven zelf, maar ik kom er nog regelmatig langs. Als je bijvoorbeeld op de fiets bent, en in de verte die beelden ziet opdoemen," zegt Mia.
"We hadden toen niet kunnen voorzien dat Dronten uiteindelijk het dorp van Cyril Lixenberg zou worden. Dat hij hier een loods zou krijgen en dat er zoveel beelden van hem in de openbare ruimte zouden komen. Ook dat is iets om trots op te zijn. Maar voor ons zijn de beelden op de dijk het meest dierbaar en bijzonder. Tientallen bruidsreportages hebben we er zien maken. Eén keer was de bruid er uitgegleden in de modder, de hele jurk zat onder.
En een aantal jaren terug waren we in de kunstuitleen in Lelystad, toen we daar een figuratief schilderij zagen staan van de beelden. Het is een schilderij van het moment dat de beelden geplaatst zijn, met mij, Aleid en Cyril er ook op,’ zegt Wim. ‘Dat is toch bijzonder? We hebben het gelijk gekocht."
"We hadden toen niet kunnen voorzien dat Dronten uiteindelijk het dorp van Cyril Lixenberg zou worden."
Samenwerking tussen kunstenaar en Dronten
In ruil voor een aantal monumentale kunstwerken verwierf Lixenberg in de gemeente Dronten een stuk bouwgrond waarop hij zijn atelier en opslag vestigde. Het leidde tot een uitzonderlijke, jarenlange samenwerking tussen de kunstenaar en de stad in wording. Terwijl Dronten groeide, verrezen er talloze sculpturen van Lixenberg langs belangrijke invals- en doorgangswegen.
